امام زاده هاشم و محتشم اشکورات رودسر

جهت عضویت در  کانال تلگرام ما میتواند بر روی این متن کلیک کنید.

تخفیف های ویژه تنها در لینک کانال ما ارائه می شود

در داخل بافت مرکزی روستای لشکان از توابع اشکورات علیا شهرستان رودسر ودر تپه طبیعی دهکده یکی اززیباترین بقاع متبرکه منطقه اشکورات وجود دارد که در نزد اهالی به نامهای هاشم و محتشم معروف است این بنا دارای ۴ایوان و۵پشته است که دو پشته آن در داخل ایوان و۳پشته آن در بیرون ایوانها قرار دارد.

بنا دارای ستونهای چوبی لاچنگری است در گذشته دارای سقفی از سفال چین بوده ولی در حال حاضر بصورت حلبسر جلوه می کند.

این بنا دارای دو در ورودی است که یکی در قسمت جنوبی و دیگری در قسمت شرقی است در دو طرف دودرورودی دو طاق نما باطاق هلالی دیده می شود در داخل بقعه ضریح چوبی ساده ای قرار دارد و در سمت غرب آن۳ طاق نما باطاق های هلالی مشاهده میشود.

مصالح استفاده شده در بنا از سنگ و گل و چوب تشکیل شده سقف آن در گذشته سفال و در حال حاضر از حلب است.

در بررسی این مکان و محوطه های اطراف آن سفال های از قرن ۸ و قرن ۹هجری دیده شده یکی از بارزترین تزیینات این بنا ۵پشته بودن سقف آن است که به طرز زیبایی چکش برگردان شده است.

همچنین ستونهای لاچ لنگری با سرستون های زیبای آن از عوامل هنری و تزیینی بنا محسوب میشود با توجه به روایتهای اهالی منطقه و همچنین نوع مصالح و فرم بنا و ستونهای لاچ لنگری که قابل مقایسه با دیگر بناهای دوره قاجار است به نظر میرسد قدمت بنا به دوره قاجاریه برسد.

این اثر ارزشمند تحت شماره ۱۰۵۸۹مورخ۱۳۸۲/۸/۲در فهرست آثار ملی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است.

 گردآوری:عارف باباخانی

منبع: www.iranvillage.ir

کلوچه فومن

کلوچه محلی فومن یکی از هزاران نوع شیرینی دلچسب ایران زمین است. مواد اصلی آن را آرد، تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، دارچین، وانیل، جوز و مغز هل تشکیل می‌دهند. امروزه در جاهای مختلف ایران پخت می‌شود، اما خاستگاه اصلی آن شهر فومن است.

غار اسپهبدان رودبار

غار اسپهبدان در استان گیلان شهرستان رودبار قرار دارد. این غار در روستای شاه شهیدان از توابع دهستان خورگام، بخش خورگام شهرستان رودبار واقع شده است. این غار که مربوط به عصر آهن می‌باشد، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گردشگری رشت

رشت یکی از کلان ‌شهرهای ایران و مرکز استان گیلان در شمال ایران و مرکز شهرستان رشت است. این کلانشهر همچنین بزرگترین و پرجمعیت ‌ترین شهر شمال ایران در بین سه استان حاشیه ‌ای دریای خزر (مازندران، گیلان و گلستان) و بزرگترین شهر گیلک نشین محسوب می‌ شود. البته بسیاری از مردم این شهر این دریا را کاسپین می‌نامند. رشت در ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی واقع شده و فاصله آن از تهران ۳۲۵ کیلومتر می‌ باشد. همچنین شهر رشت با مساحت ۱۸۰ کیلومتر مربع در زمینی مسطح و هموار به ارتفاع ۵ متر از سطح آب‌های آزاد قرار دارد. بر اساس سرشماری رسمی در سال ۱۳۹۰ جمعیت آن ۶۳۹،۹۵۱ نفر بوده‌ است.

شهرستان زیبای رشت مهم ترین منطقه‌ی استان گیلان بوده و این منطقه‌ی سرسبز و زیبا را هیچ قلمی یارای توصیف ندارد و فقط باید به نظاره نشست. چشم اندازها و مناظر طبیعی این منطقه به قدری پرجلوه و باشکوه هستند که توان توصیف را از هر کس گرفته و فقط دیدن را یادآور می ‌شوند. به نوشته برخی از محققان؛ رشت در پیش از اسلام و دست کم در دوره ساسانیان وجود داشته است. در زمانی ‌که حکومت ساسانی رو به فروپاشی می ‌رفت، ‌حکمرانی مستقل این دیار را گیلان‌شاه می نامیدند. پس از غلبه اعراب بر ایران، اولین بار، که نامی از رشت به میان آمد، سال ۶۱ هجری قمری بود.
ایجاد بنای اولیه رشت را با احتمال زیاد به قبل از اسلام و به دوره ساسانیان نسبت می‌ دهند و بنا بر روایت دیگری این ناحیه در گذشته دور، زیر آب های دریای ‌مازندران قرار گرفته بود، اما به تدریج و بر اثر رسوب زیاد و تبخیر آب، اراضی گیلان و ناحیه‌ای که امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. این ناحیه چون دارای منابع طبیعی مانند جنگل و زمین های مناسب کشاورزی بوده، به سرعت به صورت دهکده‌ای درآمده و قابل سکونت شده است.
این ‌منطقه تا پیش از دوره صفویه اهمیت زیادی نداشت و رشد آن از این دوره و به خصوص در زمان شاه عباس شروع شد و به مرور بر اهمیت آن افزوده شد. مهم‌ترین صنایع دستی این شهرستان را سبدبافی، حصیربافی، نمدمالی، صنعت ریسندگی و بافندگی، صنایع چوب‌کاری و سفال گری تشکیل می‌دهند که به طور کامل در صنایع دستی استان گیلان آورده شده است.
ده ها اثر طبیعی از قبیل انواع چشمه‌های طبیعی و آب معدنی، جنگل‌های پرشکوه، سواحل کم نظیر دریای مازندران، روستاها و دهکده‌های ساحلی و جنگلی، رودخانه های پرآب و خروشان‏ آبشارهای متعدد به همراه ده ها اثر تاریخی از قبیل عمارت ها و کاخ‌ها، امام‌زاده ها و… تنها برخی از جاذبه های این شهرستان با ارزش استان گیلان را شامل می شوند.
.
مشخصات جغرافیایی رشت :
همسایگان‌ شهرستان رشت از شمال دریای ‌مازندران، از شمال ‌خاوری ‌و خاور آستانه اشرفیه و املش، از جنوب‌ خاوری سیاهکل، از جنوب رودبار، از جنوب باختری شفت، از باختر صومعه سرا و فومن و از شمال باختری بندر انزلی است. آب و هوای آن معتدل و بسیار مرطوب است و میزان بارندگی سالانه حدود ۱۵۰۰ میلی متر است و میزان ریزش باران سالانه اش از همه جای ایران بیشتر است. دو شاخابه از سفیدرود، یکی سیاهرود بار و دیگری گوهر رودبار از دو سوی شرق و غرب شهر رشت روانند و سرانجام به مرداب انزلی می ریزند.
رشت به سبب ریزش باران‌های ریز و یکریز (باران ریزه) به شهر باران‌های نقره‌ای لقب داده شده است. در اساطیر ایران باستان الهه باران تیشتر نام دارد و احتمال می‌رود واژهٔ رشت صورت تغییر یافته تیشتر باشد، چرا که آثار بازمانده از فرهنگ ایران باستان در گوشه‌هایی از فرهنگ بومی گیلان نمودهایی کم رنگ به جای گذاشته‌است.
آب و هوای گیلان را از نظر جغرافیایی اب و هوای معتدل کاسپین نامیده‌اند که همانند آن نه فقط در داخلهٔ غالب ممالک آسیا، بلکه در هیچ قسمت دیگر ایران هم مشاهده نمی‌شود، علت این وضع خاص اقلیمی را دو عامل جغرافیایی می‌توان دانست: یکی پستی فوق العاده سواحل و دیگری بادهای منطقه‌ای کاسپین که معمولاً در جهت معکوس عقربه‌های ساعت جریان پیدا کرده و در سواحل جنوبی کاسپین بیشتر از مغرب به وزش در می‌آیند.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان هواشناسی، متوسط بارندگی در سال ۱۳۵ روز است. کمترین بارندگی در ماه‌های تابستان به خصوص مرداد و بیشترین ان در پائیز به ویزه مهر و آبان می‌باشد. ولی این امر ثابت نیست و گاهی ماه‌های فروردین، آبان، دی، بهمن و اسفند دارای بیشترین میزان بارندگی در سال می‌باشد.

باران‌های مداوم در رشت و گیلان، مردم این منطقه را وادار نمود، که در ساخت بام‌های خود از پوشش مناسبی بهره گیرند و بهترین و مناسب ترین پوششی که برای بام‌های خود اختیار کرده‌اند، استفاده از سفال بوده‌ است، به طوری که این شهر در سال‌های نه چندان دور به شهر بام‌های سفالی مشهور بوده ‌است

پارک ملت رشت

پارک ملت رشت پس از باغ محتشم (پارک شهر) بزرگترین پارک رشت به شمار می رود این پارک با مساحت صدو بیست هزار متری خود در منطقه سه شهر رشت در بلوار شهید انصاری، سه راه کانادا واقع شده است و در سال 1378 پس از طراحی و بازسازی یکی از باغ های قدیمی رشت به نام سیاه باغ به عنوان بوستان ملت افتتاح شد و با سکوها و امکان برپایی چادرهای اقامتی، مکان مناسبی برای گردشگران خواهد بود.

درختان این پارک اغلب قدیمی بوده و جذابیت فراوانی برای بازدیدکنندگان آن به همراه دارد. برخی از امکانات این پارک زیبا شامل امکانات رفاهی، تفریحی و ورزشی نظیر زمین های فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس روی میز، وسایل ورزشی همگانی، آبنمای موزیکال، ساعت آفتابی از نوع قطبی و به شکل کتاب و قلم، وسایل و زمین بازی کودکان، برکه طبیعی زیبا همراه با دو فواره بلند و پرندگان و ماهی های درون این برکه، نمازخانه و مبلمان پارکی و … می باشد.

قابل ذکر است که مکان انجمن نجوم ثاقب استان گیلان نیز در این پارک واقع است. در سال 1381 نخستین ساعت آفتابی آنالماتیک ایران در این پارک نصب شد و در همان سال یک مجتمع اکوواریومی که دارای 680 قطعه از ماهیان کمیاب تزیینی شمال و جنوب کشور و 28 قطعه خرچنگ بود دراین پارک به بهره برداری رسید. پارک ملت رشت یکی از مراکز ورزش همگانی صبحگاهی در رشت بوده که همه روزه افراد زیادی را برای ورزش همگانی به داخل پارک می کشاند.

در سمت چپ ورودی پارک ملت رشت در بلوار انصاری یک خانه سنتی روستایی بسیار زیبا ساخته شده که بعنوان مرکز اطلاع رسانی گردشگران از آن استفاده می شود و مکانی برای برگزاری برخی از جشن ها و مناسبت هاست. همچنین این پارک دارای کمپینگ بزرگی برای مسافران است که همواره در فصول مختلف، به خصوص تعطیلات پذیرای مسافران بیشماری از سراسر کشور می باشد. برای آبیاری این پارک از سیستم بارانی و در برخی قسمت ها از شیوه دستی استفاده می شود.

دسترسی به پارک ملت رشت :

از دو طریق بلوار شهید انصاری (در شمال) و خیابان امین الضرب (در شرق) رشت امکان پذیراست.

امکانات موجود در پارک ملت رشت :

زمین بازی کودکان، زمین های ورزش، اکواریوم، برکه مصنوعی، انجمن نجوم ثاقب، نمازخانه و مبلمان پارکی، وسایل ورزشی همگانی، آبنمای موزیکال، کتابخانه، مرکز اطلاع رسانی گردشگران

پل مناره بازار - صومعه سرا

بقایای این پل در نزدیکی روستای مناره بازار ، 9 کیلومتری شمال غرب صومعه سرا و بر سر راه قدیمی رشت – آستارا واقع گردیده و احتمالاً از آثار دوره صفوی است که دهانه های آن در جریان سیل های دوره اخیر منهدم شده است. براساس بقایای موجود و نقشه ارائه شده ، این پل در مجموع 66 متر طول و با احتساب جان پناه ها ، 25/6 متر عرض و حدود 9 متر ارتفاع داشته است. پل مناره بازار دارای دو دهانه وسیع به عرض 10/15 (دهانه شمالی) و 80/12 متر بوده است (علی رغم این ستوده می نویسد که پل سه دهانه داشته که یکی از آنها در جریان سیل سال 1317 و دو طاق دیگر در جریان سیل سال 1336 ویران شده است). به نظر می رسد که بستر رودخانه درمحل برپایی پل ، شالوده سازی داشته و پایه های میانی پل بر روی این شالوده قرار می گرفته اند. پایه ها در هر دو جهت دارای موج شکن های نیم دایره است. بر بالای این موج شکن ها و بر دیواره پل ، ستون نماهایی کار شده که بر اساس بقایای پایه میانی ، دارای آجرچینی تزیینی بوده است. رویه پل ، از بالای تیزه طاق بزرگتر به سمت طرفین دارای شیب ملایمی بوده است. در طرفین دو انتهای این رویه همچنین میل هایی ساخته شده بود. در بنای پل از آجرهایی به ابعاد 5×23×23 سانتیمتر استفاده شده است. در 2 کیلومتری غرب پل ، مناره ای منسوب به دوره سلجوقی وجود دارد که نام «مناره بازار» به جهت آن است. رود تنیان، سیاو رود و پلنگ رود ، کمی بالاتر از این پل به یکدیگر پیوسته و از زیر پل عبور می کنند.

پل خشتی گوراب تولم

پل تاریخی گوراب تولم شهرستان صومعه سرا یادگار بجا مانده از دوران قاجاریه در آستانه تخریب است.
این پل در منتهی الیه شمال غربی روستای گوراب تولم صومعه سرا بر روی یکی از شاخه های فرعی رودخانه گازروبار و در جهت شرق به غرب قرار دارد.
جهت پل شرقی – غربی به طول 17 متر و عرض سه متر و دارای یک دهانه با قوس جناغی است، جان پناه جنوبی تقریبا سالم مانده و ارتفاع آن 80 سانتیمتر و عرض آن 50 سانتیمتر است در حالیکه جان پناه شمالی پل تا 80 درصد تخریب شده که ارتفاع باقی مانده جان پناه در ضلع شمالی در بعضی نقاط به 30 سانتیمتر می رسد.

کف گذرگاه پل در گذشته سنگ فرش بوده و قسمتهای زیادی از آن بر اثر تردد وسایل نقلیه از بین رفته است، آثاری از قسمتی از قوسی کوچکتر در ضلع شرقی پل مشهود است و به تبع وجود دهانه هایی دیگر را در ساختار پل اشاره می کند که با کمی کاوش و خاکبرداری از اطراف پل این امر نیز ممکن می شود.

آجر های بکار رفته در ساختمان پل به ابعاد 5×23×23 سانتیمتر بوده و ملات بین آنها از نوع ساروج است، اندازه دهانه اصلی پل 2.8 متر و فاصله سطح آب تا روی ضخامت قوس دهانه اصلی به 85.4 متر می رسد.
پیش بینی می شود پل خشتی گوراب با توجه به وضع موجود بقایای آن تا 15متر در ضلع شرقی و 9 متر در ضلع غربی امتداد داشته باشند، این پل در حال حاضر راه ارتباطی روستاهای گوراب و خراط محله بوده و فاصله آن تا شهر تولم نیز پنج کیلومتر است.

با توجه به ویژگی های معماری پل منحصر بفرد گوراب تولم می طلبد میراث فرهنگی گیلان در حفظ و مرمت این ابنیه تاریخی همت گمارد.
پل خشتی گوراب تولم شهرستان صومعه سرا به شماره 1364 در 15 آبان ماه سال 1384 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

گردشگری گیلان - مناره گسکر - صومعه سرا

فاصله ماسال تا صومعه سرا

مناره گسکر [Gasker] در سر راه یک جاده قدیمی معروف به شاه عباسی واقع شده و یادآور مناره‌های عظیم سلجوقی در دیگر نقاط ایران است. این مناره که از آجر و ملات و گچ ساخته شده است با ارتفاع 25 متری در زمان سالم بودن خود یکی از عجایب معماری استان گیلان قلمداد می شد، زیرا بندرت بنای مرتفعی در هوای بارانی گیلان استقامت و پایداری در مقابل عوامل جوی را از خود نشان می دهد.

در داخل مناره ستونی نگه دارنده قرار دارد که پلکان مارپیچ داخلی به دور آن می چرخد. مقطع این مناره دایره ای و هرچقدر بطرف بالا حرکت کنیم از قطر دایره تشکیل دهنده کاسته می شود در این مناره از طریق یک در ورودی که در جهت جنوبی قرار دارد می توان بداخل مناره راه یافت و از طریق پله های متعدد که اکنون بیش از 18 عدد نیست به بالای مناره رسید .

دایره بیرونی مناره در پایه به 19 متر می رسد، قطر آن در پایین 7 متر و در بالا 35/ 2 متر است. ارتفاع کنونی مناره در حدود 13 متر است که تقریبا 12 متر از مناره بر اثر زلزله سال 1369 فرو ریخته است.
از نظر بهره برداری احتمالا این بنا جهت دید بانی ، بدست آوردن دقیق طلوع و غروب خورشید و یا اشاعه شعائر مذهبی ( اذان ) استفاده می شده است .

در قسمت فوقانی مناره در دو ردیف نقش هندسی جهت تزیین مناره آجرکاری شده بود که امروزه بر اثر فرو ریختن قسمت بالایی مناره قابل مشاهده نیست . بخشی از این اثر در سالهای 80 و 81 مورد مرمت قرار گرفت.

گردشگری گیلان - امامزاده ابراهیم شفت

مسیر ماسال تا امام زاده ابراهیم شفت

شهرک چوبی" امامزاده ابراهیم" که به "شاهزاده ابراهیم" هم معروفه در دل جنگل های شفت قرار داره .
اینجا هم مثل همه مناطق ییلاقی دیگه شمال نقطه ایست که میشه کوه و جنگل و رودخانه و ییلاق و کوههای پوشیده از برف رو در یک زمان مشاهده کرد .
معماری خاص این مکان باعث شده که این منطقه شهرت جهانی پیدا کنه. ساختمان های تا ۶ طبقه که تنها مصالح به کار برده در اون چوبه، چشم هر بیننده ای رو به خودش جلب میکنه .
یه رودخونه کوچیک که از کوهای اطراف شهرک سرچشمه میگیره هم از دل این شهرک چوبی میگذره. اگه رودخونه رو به سمت بالا برین، آبشارهای کوچیک زیادی می بینین که هر چه بالاتر برین منظره قشنگتری پیش روتونه. 
متاسفانه به دلیل حمایت نکردن سازمان میراث فرهنگی و عدم توجه سازمان اوقاف استان گیلان شاهد ساخت و ساز ساختمان های بتنی در این شهر چوبی هستیم که البته با وجود تعداد کمتر نسبت به ساختمانهای چوبی، اما این ساختمان ها منظره سنتی شاهزاده ابراهیم رو برهم زده . علاوه بر تمام قشنگی هایی که امامزاده ابراهیم داره، بازارچه این منطقه واسه خودش دنیائیه. اگه شما هم طبیعت دوستین، دیدنش رو از دست ندین.

گردشگری - موزه گنجینه رشت

ساختمان موزه رشت یا همان موزه گنجینه رشت بنایی است با قدمتی 70 ساله که در زیر زمینی به وسعت 700 متر مربع و با زیر بنای 560 متر مربع درسبزه میدان خیابان طالقانی (بیستون) رشت واقع شده است. موزه رشت در گذشته به میراز حسین خان کسمایی یکی از یاران میرزا کوچک خان جنگلی تعلق داشت او آزادیخواه، شاعر و روزنامه نگار معروف و از رجال دوره مشروطیت و نهضت جنگل بود و در سال 1349 هجری شمسی وزارت فرهنگ و هنر آن را خریداری نمود. پس از تعمیرات لازم برای نخستین بار توسط کارشناسان مرکز مردم شناسی ایران به موزه تبدیل شد و بعد از پیروز انقلاب اسلامی تا سال 1376 با نام موزه شهر زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می شد. با تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور این ساختمان در اختیار مدیریت برنامه ریزی موزه ها و نمایشگاه ها قرار گرفت و پس از مرمت اساسی در تاریخ دهم مهر ماه 1367 بازگشایی شد. این موزه از دو بخش مردم شناسی و باستان شناسی تشکیل شده است.

بخش مردم شناسی
غرفه های مربوط به این بخش در طبقه اول موزه قرار دارد که به موادی از زندگی روزمره مردمان محلی و مشاغل آنها می پردازد، در غرفه ای دیگر به انواع وسایل تدخین (دخانیات)؛ وسایل پیرایش و پزشکی، وسایل مورد نیاز حمام؛ کارگاه سراجی (زین سازی)؛ ابزار و وسایل روشنایی و ظروف گوناگون؛ غرفه سفال گری و کارگاه مربوط به آن؛ انواع گلیم های محلی؛ فرش هایی تاریخی و… برم یخوریم همچنین قراردادها و وقف نامه های مربوط به دوره قاجاریه نیز در این سالن به دیوارها نصب شده و یا درون ویترین های دیواری جاسازی شده اند.

بخش باستان شناسی
بخش باستان شناسی موزه رشت در زیرزمین یا سرداب ساختمان قرارداد و مُعّرف عظمت و شکوه باستانی این خطّه و فرهنگ مردمان آن است. بخش باستان شناسی دارای 28 ویترین شیشه ای دو طبقه ، و 11 ویترین دیواری است. قدیمی ترین اشیای این بخش ها پیکان های سنگی متعلق به منطقه پیرکوه است که از حفاری های غیر مجاز کشف شده و تاریخ آن 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده می شود.
برخی از آثار پیش از اسلام موزه ی رشت حاصل اکتشافات باستان شناسی استان و برخی دیگر به سایر نقاط کشور تعلق دارد و به منظور شناخت و تبادل فرهنگی در این بخش قرار گرفته اند. اشیای سفالی این بخش بیشتر به صورت ظروف و گاه به صورت حیواناتی نظیر گاو و قوچ ( ریتون) و پرنده است. اشیای زینتی مانند سنجاق ها، دستبندها، انگشتر، گوشواره و گردن بند و اشیای رزمی مفرغی مانند خنجر، کارد، شمشیر، پیکان است. ظروف مفرغی چون پیاله، ملاقه و جام نیز در این بخش به نمایش گذاشته شده است

مکان های دیدنی گیلان -ماسوله

ماسوله در ۵۵ کیلومتری رشت در استان گیلان قرار دارد . این شهر در ناحیه‌ ای کوهستانی و جنگلی در دامنه ‌ای صخره ‌ای با وسعت ۱۶ هکتار و ارتفاع ۱۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ساخته شده ‌است . ماسوله در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن قرار دارد و از غرب به خلخال ، از شمال به ماسال و از جنوب به طارم محدود است .
این شهر طی شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .
این شهرک هم اکنون رویارو با مسائلی مانند ریزش سنگ ، سیل ، رانش زمین ، زمین‌لرزه ، تصرف به منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب و … می ‌‌باشد .
زبان مردم ماسوله تالشی است . ماسوله دارای محله‌ های ریحانه بر ، خانه بر ، مسجد بر ، کشه سر و اسد محله است .
قلل مهم ماسوله عبارت‌ اند از : شاه‌ معلم ( شامولوم ) ، آسمان کوه ، لاسه سر ، تروشوم و کله قندی . که قله شاه معلم با ارتفاع ۳۰۵۰ متر بلند ترین نقطه استان گیلان می ‌باشد .

تاریخ
حدود هشتصد تا هزار سال پیش مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به دلائل نا معلومی به منطقه ماسوله کوچ کردند . برخی از مردمان محلی نیز از منطقه ای به نام کهنه ماسوله واقع در 6 کیلومتری شمال غرب این شهر با این افراد همراه شدند . طی کاوش های انجام شده از محوطه باستانی کهنه ماسوله سفالینه هائی متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری بدست آمده است که دقیق ترین مستندات قابل توجه تاریخی می باشند .
در ۱۰ کیلومتری بالاتر از ماسوله جدید ، ماسوله قدیم با آثار و بازمانده‌ های انسانی از قبیل سنگ کوره و … در منطقه‌ ای گسترده پراکنده شده است که جزء آثار باستانی بشمار می ‌آیند.

معماری ماسوله
ماسوله دارای معماری منحصر به فردی است . محوطه جلوی خانه ‌ها و پشت بام‌ ها هر دو به عنوان پیاده رو استفاده می‌ شوند. خیابان‌ های کوچک و پله‌ های بسیار به هیچ وسیله نقلیه موتوری اجازه ورود نمی‌ دهد . معماری ماسوله در یک جمله توصیف می ‌شود : حیاط ساختمان بالایی پشت بام ساختمان پایینی است . ساختمان‌ ها معمولاً از دو طبقه تجاوز نمی ‌کنند.

مکانهای دیدنی گیلان - قلعه رودخان - فومن

فاصله هتل مرزبانی ماسال از قلعه رودخان

قلعه رودخان که به قلعه “هزار پله” ، “حسامی” و “سکسار” نیز معروف است نام قلعه ای‌ تاریخی در

 23 کیلومتری جنوب غربی شهر فومن در بخش مرکزی و دهستان “گوراب پس” استان گیلان است. به بیان دیگر قلعه رودخان در 49 درجه و 14 دقیقه و 19 ثانیه طول شرقی و 37 درجه و 03 دقیقه و 51 ثانیه عرض شمالی واقع شده است. برخی از کارشناسان، ساخت قلعه رودخان را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله اعراب‌ به ایران دانسته ‌اند که در دوره سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه ‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.

ساختار و مشخصات فنی قلعه رودخان :

مساحت قلعه حدود 22300 متر مربع و محیط آن 1260متر است که توسط 42 برج و بارو محاصره شده است. طول قلعه حدود 500 متر و عرض آن در نقاط مختلف متفاوت است. در ساخت این قلعه از میلیون ها قطعه آجر استفاده شده است. این آجرها در روستاهای حاشیه ی جنگل پخته شده و به قلعه آورده شده است. جنس مصالح به کار رفته در ساختمان قلعه از آجر، سنگ لاشه، ساروج و گچ می باشد.
قلعه رودخان از دو بخش ارگ (محل زندگی حاکم و حرم‌سرای وی) و قورخانه (محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان) تشکیل شده است.
قلعه رودخان چون بر روی دو قله بنا شده است، به سه بخش میانی، شرقی و غربی تقسیم می شود. قسمت شرقی بر فراز تپه 670 متری بنا شده و توسط یک دروازه از سایر قسمت ها جدا می شود. قسمت میانی که دروازه ی اصلی در آنجا قرار دارد، در پایین ترین سطح قلعه قرار دارد. قسمت غربی روی شیب تند کوه بنا شده و شامل قسمت های دروازه ی ورودی، آب انبار، سردخانه، آبریزگاه، شاه نشین و تعدادی واحدهای مسکونی و قراول خانه می باشد.
دروازه قلعه در ضلع شمالی واقع شده است. شیب تند تپه و دو برج عظیم که در دو طرف دروازه واقع شده است، دست یابی دشمنان به قلعه را دشوار می کرده است. در دو طرف دروازه ی ورودی، دو سکو از جنس لاشه سنگ به ارتفاع  یک و نیم متر وجود دارد که محل استقرار محافظین بوده است.
در ورودی با قوس جناغی به عرض دو و شش دهم و ارتفاع سه و نیم متر ساخته شده است. پس از دروازه، به یک راهرو می رسیم که در دو طرف آن سکو واقع شده و نقش بارانداز را داشته اند. پس از ورود به محوطه ی قلعه، چند پله سنگی وجود دارد که به سمت پشت بام بالای دروازه می روند. راه ورود به داخل برج های طرفی دروازه نیز از همین قسمت است. برج های بزرگ دو طرف دروازه در پایین توپر هستند و در بالا، تو خالی بوده و اتاق های هشت ضلعی دارند. هرچند از بیرون استوانه ای شکل هستند. در اتاق های هشت ضلعی داخل برج ها، در هر وجه، یک طاق نما به ضخامت یک و نیم متر مشاهده می شود.
این طاقنماها به روزنه یا پنجره هایی برای نور و حفاظت از قلعه منتهی می شوند. سقف برج ها با آجر به صورت دورچین و بدون تیر ساخته شده و بر روی آن گچکاری شده است. قلعه رودخان دارای 42 برج نگهبانی است. این برج ها از نظر قطر و شکل کمی با هم متفاوتند اما نقشه داخلی اکثر آنها یکی است.
این برج ها همگی مسقف بوده و طاق آنها با آجر دورچین شده است. تعدادی از برج ها دوطبقه هستند که سقف برخی از آنها چوبی بوده اند. اگر به داخل برج ها بروید درخواهید یافت که اجاق و دودکش دارند تا نگهبانانی که به انجام وظیفه مشغولند در سرمای زمستان گرم شوند. در ضمن برج مسقف، نگهبانان را از گزند باد و باران و برف در امان نگه می داشته است.
مهمترین سازه ی بخش غربی، شاه نشین است که در فاصله 200 متری از دروازه ی ورودی و بر بلندترین نقطه ی قلعه (ارتفاع 778 متری از سطح دریا) واقع شده و محل استقرار حکمران بوده است. این بنا از لحاظ شکل و ابعاد با سایر سازه های قلعه متفاوت است. از دو بخش تحتانی و فوقانی و یک تراس تشکیل شده است. این تراس محل خوبی برای نشستن و تماشای قلعه است. قسمت های اعظم بنا تخریب شده است. طبقه ی هم کف دو اتاق و یک ایوان داشته است. ایوان مرکزی با راه پله ای به طبقه ی فوقانی می رود. اتاق فوقانی از داخل هشت ضلعی و از خارج نیم استوانه بوده است.
بخش شرقی قسمت نظامی قلعه به شمار می رود. این بخش شامل دروازه ی ورودی، زندان، محل اسکان افسران ارشد و تعدادی واحدهای مسکونی می باشد. هر قلعه ای یک در خروج اضطراری دارد که این در، در ضلع جنوب شرقی قلعه واقع شده است. در انتهای شمال شرقی قلعه یک ساختمان دو طبقه ی زیبا وجود دارد که محلی بسیار دل انگیز است.
در ضلع جنوبی قلعه کوهی وجود دارد که در دل آن غاری هست که به گفته ی محلی ها زمانی محل نگهبانی سربازها بوده و اگر حمله ای صورت می گرفته، از آنجا به قلعه علامت می داده اند. این غار دهانه ای به عرض سه و ارتفاع چهار متر دارد و عمق آن 15 متر است.

ـ وجه تسمیه قلعه رودخان :
نام قلعه  در ابتدا دژ رودگان بوده است از آنجا که این قلعه تاریخی، در کنار رودخانه ای بنا شده به قلعه رودخان نیز معروف شد. کلمه رودخان مخفف رودخانه و قلعه رودخان، یعنی قلعه ای که در نزدیکی رودخانه است. این قلعه در ادوار تاریخی به نام های قلعه “هزار پله” (به دلیل وجود 935 پله در امتداد دیوارهای قلعه )، “حسامی” (بازسازی قلعه به امر سلطان حسام الدین دباج اسحقی باعث شده که آنرا قلعه حسامی بنامند) و “سکسار”، “سگسار” و “سگسال” نیز خوانده شده است. این قلعه به زبان اهالی آن منطقه که تالش هستند قله رخون نامیده می ‌شود. سپس به مرور زمان به «قلعه رودخان» تبدیل شده است.

ـ تاریخچه قلعه رودخان فومن در گیلان :
گیلان در دوران قدیم به دو منطقه ی بی یه پس (Beeye Pas) و بی یه پیش تقسیم می شد. فومن تا سال 951 خورشیدی مرکز گیلان بی یه پس یا گیلان غربی به شمار می رفت. انتخاب فومن به عنوان مرکز حکومت، حکمرانان را بر آن داشت تا قلعه مستحکمی جهت دفاع از حوزه استحفاظی خود بسازند، تا هم محل استقرار حکومتیان باشد و هم کاربرد نظامی داشته باشد. قلعه رودخان نمونه برجسته یک قلعه کوهستانی است.
بر روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزه گنجینه رشت نگهداری می‌ شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌ الدین امیردباج بن امیر علاءالدین اسحق تجدید بنا شده است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد ولی موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.
قلعه های کوهستانی معمولا در بالاترین نقطه ی کوه ساخته می شدند. از نمونه های بارز این گونه قلعه ها می توان از قلعه بابک در کلیبر آذربایجان شرقی، قلعه ی حسن صباح در الموت قزوین، قلعه یزدگرد در ریجاب کرمانشاه و قلعه رودخان در فومن گیلان نام برد. این قلعه دارای دو برج عظیم در دو طرف در ورودی و تعداد زیادی برج های کوچکتر با فواصل نامنظم، دور تا دور قلعه است. اطراف دیوارها، همانند تمام قلاع کوهستانی شیب تندی دارد که هجوم به قلعه را سخت یا ناممکن می ساخته است.
با توجه به اینکه اکثریت قلعه های کوهستانی در گذر ایام یا توسط طبیعت یا به دست آنهایی که قلعه را فتح کرده اند تخریب شده است، اگر می خواهید یک قلعه نسبتاً استوار را که سعی در مرمت آن صورت پذیرفته ببینید، توصیه می کنیم از سفر به قلعه رودخان غافل نشوید.
این دژ با ارزش تاریخی که دارد بنابر ساختار، معماری و ویژگی‌های استراتژیکی و رزمی، در ۳۰ امرداد ۱۳۵۴ خورشیدی، به شماره ۳/۱۵۴۹ در سیاهه‌ی یادمان‌های دیرین ایران (فهرست آثار تاریخی و ملی) ماندگار شد.

مسیر دسترسی به قلعه رودخان :

از شهر رشت تا فومن 35 کیلومتر فاصله است. در شهر فومن تابلوی راهنما برای هدایت به سمت قلعه رودخان وجود دارد. جاده ی فومن – قلعه رودخان جاده زیبایی است که تماما آسفالت شده و کیفیت آسفالت آن نیز قابل قبول است. از مرکز شهر فومن تا پارکینگ قلعه رودخان 22 کیلومتر فاصله است. شما می توانید اتومبیل خود را در پارکینگ پارک نموده و همراه با وسایل اندکی که با خود برمی دارید، پای در راه نهید. برای تسهیل در رفت و آمد این مسیر حدود 2 کیلومتری را با خرده سنگ و ملات ماسه و سیمان راه درست کرده اند و حدود هزار پله هم دارد.
لازم به توضیح است که پروژه ساخت مسیر پلکانی دو و نیم کیلومتری تا قلعه در سال 1378 آغاز گردید و در سال 1387 توسط اداره ی کل منابع طبیعی استان گیلان به اتمام رسید.

بهترین زمان بازدید قلعه رودخان :
شما در تمام فصول سال می توانید از قلعه رودخان بازدید کنید. در فصول سرد سال بسیاری از دکه های در مسیر تا قلعه جمع می شوند. ممکن است زمین لیز باشد و از سرسبزی درخت ها خبری نیست. اما از طرفی به خاطر ریزش برگ ها افق دید شما به علت کاهش برگ درخت ها بیشتر می شود. هرچند جذابیت بهار و تابستان را ندارد. در نیمه ی اول سال ساعات بازدید از قلعه از 8 صبح تا شش و حتی هفت بعد از ظهر است. زمستان ها قلعه فقط تا ساعت چهار بعد از ظهر باز است.